Hướng dẫn cách đọc bản vẽ xây dựng

3.1. Quy định về khung bản vẽ, tỷ lệ và ghi chú kích thước

• Khung bản vẽ trong thiết kế xây dựng

Khung bản vẽ là đường viền giới hạn nội dung, giúp bố cục rõ ràng. Đường khung ngoài cách mép giấy 10mm (A0, A1) và 5mm (A2, A3, A4). Tuân thủ quy định này giúp bản vẽ chuyên nghiệp, dễ đọc và thuận tiện in ấn.

• Khung tên trong bản vẽ kỹ thuật

Khung tên có thể đặt ngang hoặc dọc, tùy bố trí thiết kế. Thông thường, khung tên nằm ở cạnh dưới, góc phải bản vẽ, đảm bảo hướng đọc thuận tiện. Với bản vẽ A3 đặt ngang, khung tên thường ở bên phải trang giấy.

• Tỷ lệ trong bản vẽ xây dựng

Tỷ lệ phản ánh mối quan hệ giữa kích thước bản vẽ và thực tế công trình. Tùy vào mục đích và mức độ chi tiết, bản vẽ có thể dùng tỷ lệ 1:5, 1:10, 1:50, 1:100, 1:200, 1:500, 1:1000, 1:2000.

– Tỷ lệ 1:50.000 đến 1:2000: Là tỷ lệ thu nhỏ đáng kể so với thực tế, thường áp dụng trong bản đồ quy hoạch đô thị, quy hoạch vùng hoặc khảo sát trắc địa trên không.

– Tỷ lệ 1:1000 đến 1:500: Được sử dụng để thể hiện tổng quan vị trí công trình trong khu đô thị, giúp đánh giá mối liên hệ với cơ sở hạ tầng xung quanh.

– Tỷ lệ 1:250 đến 1:200: Chủ yếu dành cho bản vẽ mặt bằng, mặt cắt, mặt đứng của các tòa nhà lớn, giúp đánh giá bố cục và không gian.

– Tỷ lệ 1:150 đến 1:100: Được dùng trong giai đoạn thiết kế ban đầu để thể hiện cấu trúc chung của công trình và mô hình chi tiết hơn.

– Tỷ lệ 1:75 đến 1:25: Dùng để mô tả kết cấu chi tiết hơn giữa các tầng, phòng hoặc hệ thống kỹ thuật như điện, nước.

– Tỷ lệ 1:20 và 1:10: Thể hiện nội thất, cấu trúc chi tiết của các bộ phận công trình.

– Tỷ lệ 1:5 đến 1:1: Dành cho các chi tiết kỹ thuật yêu cầu độ chính xác cao.

• Các loại nét vẽ trong bản vẽ kỹ thuật

3.2. Các ký hiệu quan trọng trong bản vẽ:

• Ký hiệu cửa, cửa sổ 

• Ký hiệu cầu thang và đường dốc

• Ký hiệu vách ngăn
  

• Ký hiệu các bộ phận cần sửa

• Ký hiệu vật liệu xây dựng

• Ký hiệu bản vẽ thiết kế nội thất

4. Cách đọc bản vẽ xây dựng chi tiết

a. Bản vẽ tổng thể xây dựng

​Nếu lần đầu đọc bản vẽ xây dựng, bạn có thể thực hiện các bước sau để dễ nắm bắt thông tin:​

• Bước 1: Bắt đầu với bản vẽ mặt bằng tổng thể khi nhận hồ sơ thiết kế. Điều này giúp hiểu mối liên kết giữa các hạng mục. Đọc theo thứ tự từ tầng 1, tầng 2,… Sau đó, xem xét phòng khách, phòng ngủ, bếp, phòng thờ, nhà vệ sinh, hành lang, cửa chính, cửa phụ.
• Bước 2: Xem bản vẽ phối cảnh để hình dung tổng thể kiến trúc sau khi công trình hoàn thiện.
• Bước 3: Nghiên cứu bản vẽ mặt đứng để có cái nhìn khái quát về hình dạng kiến trúc bên ngoài của công trình.
• Bước 4: Xem bản vẽ mặt cắt nhằm hiểu rõ cách bố trí không gian theo từng tầng.
• Bước 5: Đọc bản vẽ kết cấu giúp hiểu các yếu tố kỹ thuật như móng, cột, dầm, sàn, cầu thang. Việc này đảm bảo công trình an toàn và bền vững.​

b. Bản vẽ mặt bằng

Bản vẽ đầu tiên trong hồ sơ thiết kế là quy hoạch tổng mặt bằng. Nó thể hiện bố cục không gian của công trình. Các khu vực gồm phòng khách, bếp, phòng ngủ, vệ sinh, cửa ra vào, hành lang, cầu thang…

Khi đọc bản vẽ mặt bằng, cần chú ý:

• Dãy sát đường bao: Ghi kích thước tường, cửa.

• Dãy thứ hai: Khoảng cách giữa các trục tường, cột.

• Dãy ngoài cùng: Kích thước tổng thể theo chiều ngang/dọc.

Ngoài ra, bản vẽ còn có ký hiệu nội thất và cầu thang lên tầng.

c. Bản vẽ mặt đứng

Bản vẽ mặt đứng thể hiện hình dáng bên ngoài của ngôi nhà, giúp hình dung tỷ lệ, bố cục và tính thẩm mỹ của công trình.

Khi đọc bản vẽ mặt đứng, cần lưu ý:

• Xác định hướng nhìn (trước, sau, trái, phải).

• Ưu tiên xem mặt đứng hướng ra khu vực có nhiều người qua lại.

• Không bắt buộc ghi kích thước, nhưng có thể kèm theo tên các trục tường để đối chiếu với bản vẽ mặt bằng.

d. Bản vẽ mặt cắt

​Bản vẽ mặt cắt thể hiện cấu trúc bên trong công trình bằng các mặt phẳng tưởng tượng cắt ngang không gian. Mặt cắt theo chiều dài là hình cắt dọc; theo chiều ngang là hình cắt ngang.​

Bản vẽ này xác định chiều cao tầng, vị trí và kích thước cửa sổ, cửa ra vào, tường, cầu thang. Nó cũng thể hiện các chi tiết kiến trúc bên trong công trình. Nhờ đó, người xem dễ hình dung không gian nội thất. Bản vẽ giúp nắm rõ cách bố trí các hạng mục bên trong.

e. Bản vẽ phối cảnh

Bản vẽ phối cảnh giúp mô phỏng công trình dưới dạng hình ảnh trực quan, gần giống thực tế nhất. Nhờ đó, bạn có thể dễ dàng hình dung về kiến trúc, màu sắc, chất liệu và tổng thể ngôi nhà sau khi hoàn thiện.

5. Những sai lầm khi đọc bản vẽ xây dựng

• Hiểu sai tỷ lệ bản vẽ
• Không chú ý đến ghi chú và ký hiệu đặc biệt
• Bỏ qua mối liên hệ giữa các bản vẽ trong hồ sơ thiết kế

Hiểu và đọc bản vẽ xây dựng chính xác giúp thi công đúng thiết kế, tối ưu ngân sách và đảm bảo chất lượng. CityA Homes đồng hành cùng bạn, mang đến giải pháp xây dựng bền vững và hiệu quả !